Milionerzy Stanisława Fleszerowa Muskat (powieść radiowa)

Wydawnictwo Edipresse Polska.

Rok wydania 2012.

Ilość stron -332

Nie jest to moje pierwsze spotkanie z książką. W dobie, kiedy wiele osób nie pozwala sobie na literackie powroty, ja wzorem bohaterów książeczki Przyślę panu list i klucz lubię wracać do książek raz przeczytanych. Z prozą Muskat – Fleszerowej spotkałam się, jako nastolatka. Przeczytani wówczas Milionerzy oraz ich kontynuacja Kochankowie róży wiatrów spodobali mi się głównie z powodu tematu, prostoty przekazu i klimatu rodzinnego miasta.

Milionerzy są powieścią radiową, co oznacza, iż sporo w niej dialogów, dzięki czemu czyta się błyskawicznie. Na parę chwil przenosimy się do Gdańska sprzed pół wieku, aby śledzić losy zwykłej rodziny Danielewiczów, państwa doktorostwa, rodziny z pozoru szczęśliwej i pozbawionej trosk. Pani doktorowa, zwana przez męża Biedronką pracuje w Gdynia Radio, ma zdrowego sześcioletniego synka i do pomocy nianię, która trzyma w ryzach cały dom. Pan doktor ma wielbiącą go żonę i satysfakcjonującą pracę lekarza zakładowego w jednym z największych wybrzeżowych zakładów pracy Stoczni Gdańskiej. Poza drobnymi kłopotami finansowymi, które nie pozwalają pani doktorowej na zakup nowego ciuszka życie układa się sielsko i anielsko, można powiedzieć, iż los wyciągnął dla nich szczęśliwą kartę. Wszystko to do czasu. Okazuje się, iż w tej szczęśliwej egzystencji rodziny coś się zaczyna psuć. Panu doktorowi przestaje wystarczać życie rodzinne i zaczyna szukać podniet poza domem, a pani doktorowa podejrzewając mężowską zdradę postanawia zemścić się stosując metodę, jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie. Mama z tatą zaczynają budować sobie nowe życie zapominając o coraz bardziej zdezorientowanym i zagubionym dziecku. Fabuła niezbyt odkrywcza, można by powiedzieć kolejne czytadło, jakich wiele. Trudno doszukać się tu wyrazistych postaci, czy pogłębionego studium psychologicznego. Bohaterowie zachowując się dziwnie i irracjonalnie, a lektura nie daje odpowiedzi, co jest tego przyczyną. Odnoszę wrażenie, że Fleszerowa planowała kontynuację opowieści. Z tego jednak, co przeczytałam, Kochankowie róży wiatrów powstali na życzenie słuchaczy zaciekawionych dalszymi losami państwa doktorostwa.

A co na to sama autorka? W przedmowie do powieści napisała:

„Zrezygnowałam z opisu - tekstu narracyjnego stosowanego nieraz w powieści radiowej dla pogłębienia przeżyć psychicznych bohaterów (Kuncewiczowa, Boguszewska). Wszystko, co się dzieje w Milionerach, wyrażone jest dialogiem, wyłącznie dialog konstruuje portret psychologiczny postaci, dialog zarysowuje konflikty. Wielkie zaufanie do wyobraźni słuchacza kazało mi się wyzbyć jakichkolwiek uzupełnień pomocniczych w dążeniu do rzeczy w radiu najcenniejszej; doraźności dziania się, urealniania fikcji literackiej, włączania słuchaczy w akcję przez uczuciowe uczestniczenie w niej”.

Argumentem za przeczytaniem książeczki jest klimat lat pięćdziesiątych. Ta momentami śmieszna, momentami drażniąca, a momentami wzruszająca naiwność ludzi wierzących w idee pracy, równości i sprawiedliwości społecznej sprawiła, iż czytałam książkę z sentymentem. Tym sentymentem, który towarzyszy powrotowi do przeszłości, do czarno-białej fotografii, do lat młodości rodziców albo dziadków.

Kolejnym argumentem za przeczytaniem jest klimat miasta; Rajska, Mariacka z kościołem Marii Panny, Stocznia Gdańska. No i można usłyszeć tutaj szum morza, a to w tle rozmów Biedronki z Marcinem, a to w dokach Stoczni, gdzie pracuje większość bohaterów powieści, a to na słonecznych piaskach plaży na Stogach.

Książeczkę zaliczam do lekkich, łatwych i przyjemnych, których lektura nie jest pozycją obowiązkową, aczkolwiek całkiem miłą.

Dzisiaj, po latach moja ocena książki jest nieco niższa niż podczas pierwszego czytania i wynosi 4-/6.

Za najlepszą z przeczytanych do tej pory książek Fleszerowej uważam Pozwólcie nam krzyczeć.

Książkę przeczytałam w ramach dwóch wyzwań;

trójka e-pik u Sardegny, które w miesiącu kwietniu zakładało przeczytanie wśród trzech książek także współczesnej powieści polskiej,

a także stosikowego losowania u Anny.