Moje remedium, czyli słów kilka przed wielkanocą w Rzymie

Rok rocznie od kilku już lat marzyły mi się Święta poza domem. Święta wolne od przedświątecznego zmęczenia, wolne od świątecznych niesnasek i nieporozumień, wolne od stresów i wolne od przymusu kilkunastogodzinnego biesiadowania z nie zawsze bliskimi osobami. Ale jak to tak? Nie czuć świątecznego zmęczenia, nie urobić sobie rąk po łokcie, nie wysprzątać domu od piwnicy aż po strych, nie przygotowywać do północy świątecznych wypieków, nie odbyć dziesiątek narad w sprawie świątecznego menu, nie pielgrzymować do sklepu znosząc kolejne kilogramy świątecznych zapasów, którymi potem trzeba będzie uszczęśliwić gości. No i najważniejsze nie zasiąść przy wspólnym stole z towarzyszeniem telewizora, polityki i analizy tematu dyżurnego ostatnich dni - zrobiła to, czy nie zrobiła.

Marzyły mi się święta spokojne, refleksyjne, pogodne (nie koniecznie w sensie atmosferycznym, choć i to nie od rzeczy marzenie w naszym zimnym klimacie). Marzyły mi się święta wyciszone, święta bez przymusu spróbowania każdej potrawy, (aby nikomu nie sprawić przykrości), święta bez lawirowania pomiędzy zadowoleniem mamy i teściowej (nierealne), święta bez przyklejonego do twarzy uśmiechu, a z uśmiechem radości od ucha do ucha.

No i po raz pierwszy odważyłam się porzucić dom, zostawić rachunki, wyłączyć telefony, zostawić za drzwiami stresy i smuteczki. Wystarczyło wybiec z domu, zamknąć drzwi, zegary stały się niepotrzebne. Została upajająca nieobecność poczucia winy, wyrzutów sumienia, frustracji. Nic nie muszę, nic nie powinnam, nic nie trzeba. Jest czas na refleksję, zadumę, spokojne bycie tu i teraz.

Tutaj zostałam otoczona opiekuńczymi ramionami - kolumnadą na Placu Świętego Piotra i mogłam zapomnieć o wszystkich troskach. Tutaj rozleniwiona słonecznymi promieniami mogłam przysiąść na schodach, oprzeć się na kolumnie i zjednoczyć z tym cudownym miejscem. Ogarnęło mnie cudowne uczucie wolności od przymusu bycia zmęczonym i nieszczęśliwym, od licytacji, kto później poszedł spać i kto dłużej pracował, kto przygotował więcej jedzenia i kto ile zjadł, od męczącego maratonu biesiadno - medialno-politycznego.

Oczywiście święta jeszcze przede mną, więc nie mogę wypowiadać się, jak to jest spędzać je poza domem, ale mogę napisać, że to co jest już mi się podoba. Zamiast urabiania sobie rąk po łokcie maltretują moje nogi kilkunastogodzinnymi wędrówkami po świątyniach, muzeach, uliczkach, zamiast przygotowywania całej masy jedzenia serwuję sobie małe, smaczne co nieco. Zamiast zastanawiania się, czy ta bluzeczka, sweterek czy inny przedmiot znajdą uznanie w oczach obdarowanej kupuję sobie bilet na wystawę.

No i oczywiście nie mam zamiaru przekonywać nikogo z was, że tak jest lepiej, zdrowiej, przyjemniej. Każdy spędza święta, tak jak lubi. Jedynie wątpiących, czy taki sposób spędzania świąt, jaki praktykują od zawsze naprawdę im odpowiada zachęcam, aby odważyli się wsiąść do pociągu byle jakiego…

Veni, vidi, amo (przybyłam, zobaczyłam, pokochałam), ale to nic nowego, miasto pokochałam już kilka lat temu. Tym razem Rzym nie tyle mnie oczarował, co wyciszył, uspokoił i zrelaksował. Wyszłam na chwilkę przywitać się z miastem wróciłam po jedenastu godzinach nienasycona. Nie było mnie ponad rok czasu, wystarczająco długo, aby zatęsknić.

Mam jednak tyle wrażeń, tyle obrazów przewija się w mojej głowie, że poprzestanę na kilku migawkach-refleksjach okołoświątecznych.

Świąt we Włoszech nie obchodzi się tak uroczyście, jak u nas. Mimo, iż znajduję się w stolicy chrześcijańskiego świata poza zwiększoną częstotliwością nabożeństw w kościołach i liczniejszym w nich uczestnictwem wiernych oraz obserwatorów (i doprawdy trudno orzec, których jest więcej) nie czuję szczególnego nastroju świątecznego. Choć muszę przyznać, że i w Polsce od kilku już lat nie odczuwam nastroju świąt. Tyle, że u nas jeśli nie obrzędy religijne, w których nie wszyscy uczestniczą, pozostaje jeszcze piękna tradycja święcenia pokarmów i dzielenia się nimi. We Włoszech pokarmy święci się jedynie w polskim kościele. A co za tym idzie, nie robi się pisanek, nie szykuje wielkanocnego koszyczka.

Jedynym widocznym świątecznym akcentem są ogromne czekoladowe, wielkanocne jaja zawinięte w połyskliwą, kolorową folię. Jak się dowiedziałam od mieszkającej tutaj od lat znajomej nie ma tutaj zwyczaju obdarowywania dzieci, poza tymi czekoladowymi jajkami. Nie ma też tradycyjnych potraw wielkanocnych (poza barankiem, którego podaje się na niedzielny obiad) oraz kupnej babki – gotowego wyrobu sprzedawanego w kolorowych, pastelowych pudełkach (colomby).

Czy Włosi chodzą do kościoła? Może raz od Wielkiej Nocy i owszem. Generalnie do kościoła chodzi bardzo mało osób. Pisałam już kiedyś o uczestnictwie w nabożeństwie niedzielnym o godzinie dwunastej (czyli u nas najbardziej uczęszczanym nabożeństwie) w jednej z czterech papieskich bazylik. Uczestniczyło w nim kilka osób. Pisałam też o środowej mszy papieskiej, na której plac opustoszał do połowy po pierwszych dziesięciu minutach. Nie wie, na ile jest to wynik kryzysu w łonie kościoła katolickiego, na ile brak charyzmy papieża, nazywanego we Włoszech nie tyle Benedyktem XVI, co Ratzingerem.

W dzisiejszej wielko-sobotniej uroczystości w bazylice Santa Maria Maggiore kościół wypełniony był niemal w całości, ale połowę z uczestników stanowiły osoby będące tu „służbowo” (siostry zakonne i księża). Sporą część też stanowili turyści ciekawi uczestnictwa w wielkanocnych obrzędach. Muszę przyznać, że oprawa muzyczna zrobiła na mnie spore wrażenie. Osobie, która tak, jak ja kocha muzykę musiały przypaść do gustu przepiękne śpiewy chóru i solistów. No i wielka ulga, jest też adoracja umęczonego na krzyżu Chrystusa, wierni podchodzą do figury Syna Bożego i całują go … każdy w co tam uważa.

Lecąc do Rzymu w czas Wielkiej Nocy nastawiałam się na udział w Drodze Krzyżowej wyobrażając ją sobie, jako przede wszystkim przeżycie duchowe, a jeśli nie duchowe to estetyczne. Niestety, być może z powodu nieznajomości języka, być może z powodu nadmiernych wyobrażeń uczestnictwo w ceremonii pozostawiło nie najlepsze wspomnienia. Nie czułam zupełnie skupienia, wyciszenia, refleksji. Tłumy ludzi przybyły pod Koloseum, jak na piknik. Ludzie jedli, pili, palili, rozmawiali i dobrze się bawili. Odstawszy troszkę w długaśnej kolejce do wejścia rzucali się biegiem, aby zająć lepsze miejsca, choć i tak nie było wiadomo, które są lepsze, bo nie było żadnej informacji, gdzie znajdzie się epicentrum wydarzeń. Może niesłusznie, ale wydawało mi się, że droga krzyżowa polega na przechodzeniu od stacji do stacji Męki Pańskiej, tymczasem rzymska droga krzyżowa (przynajmniej do chwili, w której w niej uczestniczyłam, nie dotrwałam do końca, głownie z powodu dymu papierosowego otaczającego mnie zewsząd) stanowiła statyczne nabożeństwo odprawiane przy ołtarzu znajdującym się naprzeciwko Koloseum.

Cieszę się jednak, iż zdecydowałam się pójść, w przeciwnym razie żałowałabym, iż będąc w Rzymie w takim czasie nie skorzystałam z tej możliwości.

Teraz zaopatrzona w piękną pisankę od mojej gospodyni, kiełbasę i babeczkę ruszam jutro do Florencji, aby zobaczyć, jak tam przebiegać będą Święta.

Wszystkim, którzy jeszcze tutaj zajrzą, po zakończeniu wielkanocnych przygotowań, życzę Świąt, takich, jakimi chcieli by je widzieć i oczywiście jak najdłuższych.

Zdjęcia: 1. Oświetlone pięknie Koloseum będące tłem uroczystości Drogi Krzyżowej, 2. Posągi na dachu Bazyliki Świętego Piotra, 3. Szwajcar z gwardii papieskiej.