Emma Jane Austin

Po dziesiątkach recenzji dotyczących dzieł Jane Austin, w dużej mierze recenzji pozytywnych, po własnych całkiem miłych wrażeniach z lektury Rozważnej i romantycznej oraz Dumy i uprzedzenia sięgnęłam po książkę mniej znaną i nie budzącą tak powszechnej sympatii.

Przyzwyczajona do pewnego schematu występującego w Dumie oraz w Rozważnej polegającego na prowadzeniu narracji przez młodą, wykształconą i choć nie pozbawioną pewnych wad to bardzo sympatyczną bohaterkę, córkę pastora, obdarzoną dużą ilością sióstr na wydaniu i mającą niewielkie szanse na zamążpójście trafiłam na narratorkę znajdującą się w całkiem odmiennej sytuacji i zupełnie innego charakteru.

Emma pochodzi z majętnej rodziny, jest osóbką inteligentną, ale bardzo rozkapryszoną, a jej sądy i zachowanie są dosyć irytujące. Głównym i właściwie jedynym zajęciem Emmy jest bawienie się w swatkę. Nie mając ku temu zajęciu żadnych predyspozycji, a także nie potrafiąc prawidłowo oceniać ani ludzi, ani ich zachowań, zadufana w sobie panna nie dostrzega niebezpieczeństw, jakie niesie za sobą manipulowanie tak delikatną materią, jaką są uczucia. Popełnienie jednego błędu nie chroni Emmy przed popełnieniem kolejnego i wyrządzeniem krzywdy osobie, którą nazywa swoją przyjaciółką. Na szczęście dla niej - przyjaciółka jest osobą niewielkiego rozumu i mocno zmienną w uczuciach, dlatego dość szybko wymazuje z pamięci doznane krzywdy. 

Emma próbując układać życie innym w końcu sama wpada w sidła uczucia. Jest ona osóbką upartą, apodyktyczną, egoistką i hipokrytką. Taką bohaterkę trudno polubić. Ja jej nie polubiłam. Dopiero pod koniec książki ulega ona pewnej przemianie i zyskuje nieco sympatii. Jednak ta przemiana, jak dla mnie, jest nieprzekonywująca.

Muszę jednak przyznać, iż Austin doskonale ukazuje stosunki panujące na angielskiej prowincji w dziewiętnastym wieku; sztywny podział na klasy oraz życie podporządkowane konwencji, pełne obłudy, grzecznych formułek i zakłamania. Życie płynie leniwie, flegmatycznie, a jedyną rozrywkę mieszkańców stanowi omawianie i organizowanie życia sąsiadów. Wszystko oczywiście pod płaszczykiem szczerej troski o ich dobro.

Opisane przez Jane postaci są bardzo zróżnicowane i bardzo wyraziste, a przy tym, poza nielicznymi wyjątkami, mocno irytujące (pełne egoizmu, zarozumiałości, gadatliwe, głupiutkie, absorbujące swoją osobą otoczenie, hipochondryczne). 

Książka wyraża pogląd autorki na instytucję małżeństwa; wychodzenie za mąż dla pieniędzy to nikczemność, a wychodzenie bez nich to głupota.

Miałam duży kłopot z napisaniem recenzji. Czytało mi się ciężko i długo (cztery dni) i tak też ciężko pisało mi się recenzję.