Nie nadążam, czyli pomiędzy Krakowem, a Warszawą

Chochoły Wyspiański Muzeum Narodowe Warszawa

Nie nadążam z opisywaniem wrażeń z przeczytanych książek. A to przecież jedynie malutka część tego, czym chciałabym się dzielić. Moje życie jest o wiele bogatsze niż tylko czytanie książek. Jest w nim muzyka, podróże, teatry, wystawy, no i jest to co nie na sprzedaż (czyli prywatność). Tymczasem końcówka starego i początek nowego roku skutecznie uniemożliwiły mi dokonywanie jakichkolwiek wpisów. Uziemienie w łóżku, które czasami jawi się szczytem marzeń (poczytam sobie i poodpoczywam) okazuje się pasmem cierpień fizycznych i duchowych. Kolejnego dnia chorowania, w którym na leki nie mogę już patrzeć, tabletki wywołują odruch wymiotny, spanie zaczyna przerażać, bo zapowiada kolejną bezsenną noc, książkę odkładam po dwóch niedoczytanych zdaniach zaczynam marzyć o powrocie do pracy, której nie lubię, a która pozwala czynić moje życie bogatszym. I wtedy okazuje się, że właśnie praca i splot okoliczności zmusza mnie do powstania z łóżka i kolejnego wyjazdu. Kiedy zaglądam na bloga ze zdziwieniem zauważam, że liczba wejść podczas mojej tu nieobecności rośnie o wiele szybciej niż podczas systematycznego pisania. A zatem może powinnam przestać pisać. Jeszcze nie zdążyłam podzielić się wrażeniami z pobytu w Paryżu, jeszcze nie opisałam pobytu w Krakowie, a już śmigam po Warszawie i chłonę Wielką i Małą Kulturę. I nie mam tu na myśli służbowych spotkań na szczycie. Choć te mogą napawać optymizmem, bo kiedy widzę, że paru przełożonych  podchodzi do  pracy z pasją i wiarą, to zastępuje mi ona brak pasji i wiary w sens bezsensownej roboty i staram się wtedy ze wszystkich sił wykonywać dobrze to, w co nie wierzę. Czy to ma sens? Nie wiem. Ale to tak na marginesie. 

Autoportret Wyspiański Muzeum Narodowe Warszawa

Wizyta w stolicy pozwoliła w niewielkim zakresie nadrobić zaległości teatralno-muzealne. Udało mi się obejrzeć Mazepę w Teatrze Polskim (z rewelacyjną rolą pana Daniela Olbrychskiego) oraz Deszczową piosenką w ukochanej Romie (niestety wrażenia nienajlepsze, o czym piszę we wczorajszym poście). No i w końcu udało mi się odwiedzić muzeum Narodowe, w którym zostałam oczarowana zbiorami młodopolskich malarzy. Ponadto miałam okazję obejrzeć wystawę czasową Sztuka i kultura w Europie Środkowej za Jagiellonów. Pisałam już wcześniej, iż sztuka średniowieczna nie jest tym, co lubię najbardziej, ale na fali rozszerzania zainteresowań obejrzałam ją z przyjemnością, choć bez ekstazy. Natomiast oglądanie dzieł takich malarzy, jak Wyspiański, Michałowski, Gierymski, Mehoffer, Weiss, Boznańska, czy choćby Chełmoński lub Malczewski to była ogromna radość. Nie doceniałam wcześniej zbiorów Muzeum Narodowego, ilekroć zastanawiałam się nad jego odwiedzeniem znajdowałam informację na temat znajdujących się tutaj obrazów Matejki i jednego obrazu Botticellego. Matejko nie należy do moich ulubionych malarzy, a oglądanie jednego obrazu Sandra i to nie najlepszego, kiedy widziało się już tyle innych nie wydawało się wystarczającym powodem odwiedzin.

Nie wiem, jak to się dzieje, ale nieodmiennie napawa mnie radością  oglądanie Portretu Helenki namalowanego przez Wyspiańskiego, którego reprodukcja wisi u mnie w pokoju.  

 

Portret Helenki Wyspiański

Z powodów rodzinno-sentymentalnych, ilekroć na niego patrzę czuję ciepło na sercu; jest uosobieniem dziecięcych marzeń, tęsknot i wspomnień. Ponieważ jest kilka jego odmian "chodzi on za mną". Pisałam już kiedyś, iż oglądałam go w Krakowskim Oddziale Muzeum Narodowego na wystawie poświęconej temu malarzowi. Tym razem obejrzałam inną jego wersję w sali poświęconej Wyspiańskiemu w Muzeum Narodowym w Warszawie. Jeśli dobrze zauważyłam Wyspiański to poza Matejką jedyny malarz, który doczekał się własnej sali. Portrety dzieci są urokliwe. A te namalowane przez Wyspiańskiego w szczególności. Są zarazem liryczno-poetyckie, jak i naturalistyczne. A najbardziej podobają mi się ich niewystudiowane pozy, naturalne gesty, baśniowe, pastelowe barwy, zamyślenie i zaduma na dziecięcych twarzyczkach. Oprócz wspomnianej Helenki znajdują się tu dwa obrazy zatytułowane macierzyństwo. Oba piękne i oba chwytające za serce.

 Macierzyństwo

Jednak malarzem, którego odkryłam na swój własny użytek jest Aleksander Gierymski. Żeby nie przeciągać tego wpisu w nieskończoność napiszę tylko o jednym obrazie, przed którym stałam, jak zahipnotyzowana.  
Opera paryska w nocy Aleksandra Gierymskiego
Jest w nim coś z impresjonizmu, jest coś z tajemnicy nocy, rozmyte kształty, świetlne punkciki, ledwie dostrzegalny zarys budynku. Jest coś, co sprawia, że chciałoby się tam znaleźć; wejść do obrazu. Można by dopisać tu całą opowieść o gentelmenie w cylindrze na pierwszym planie oraz damie w czerwonej spódnicy, na której połyskliwej materii odbija się nocne światło, o pędzącym powozie ciągniętym przez parę pięknych koni i o wojskowym towarzyszącym innej damie z parasolką w ręku.

Bardzo żałuję, że nie mogę zamieścić tu lepszego zdjęcia. Malutka miniaturka reprodukcji (w dodatku dość marnej jakości) nie oddaje całej ekspresji i uroku obrazu. Trudno tu dostrzec oświetlone witryny nocnych lokali, zarysy rzeźb na budynku Opery Garnier, ledwie dostrzegalne przez okna opery foyer. Gierymski narzekał na trudność w pracy nad obrazem, jaką sprawiało elektryczne oświetlenie, jakie zainstalować kazał architekt Opery, a które każdej nocy nadawało całości inny odcień światła.  
Obraz posiada niesamowity nastrój, budynki nabierają barw i kształtów, zaczynają żyć. Jednocześnie jest w  tej scenerii coś niepokojącego, coś czai się w ciemności i zamgleniu wnęk. Pełno tu ludzi, a jednocześnie wyczuwa się ich samotność, jakby ciemność odgradzała ich od otoczenia niewidzialną zasłoną. 
Stałam sobie i patrzyłam i już nie było mnie w Warszawie, już byłam w Paryżu w 1891 roku (w tym roku namalowany został obraz). 
Po trzech godzinach zwiedzania doszłam do wniosku, że zbiory tego Muzeum muszę koniecznie obejrzeć jeszcze kilka razy. A oglądanie obrazów malarzy młodopolskich było dopełnieniem grudniowych wizyt na wystawie Zawsze Młoda oraz w Domu Mehoffera w Krakowie.