Kochankowie róży wiatrów Stanisława Fleszerowa - Muskat

Wydawnictwo EDIPRESSE POLSKA, rok 2012, ilość stron 369

W ramach Trójki E-pik u Sardegny – autor naszego dzieciństwa sięgnęłam po II część Milionerów. Kiedy byłam nieco starszym dzieckiem powieści Fleszerowej – Muskat czytali wszyscy; mama i córka, koleżanka i sąsiadka. Czytanie ich było na Wybrzeżu bardzo rozpowszechnione (można by rzec, że panowała moda na Fleszerową). Autorka pisała o codziennym życiu ludzi morza i ich problemach, a czytelnik mógł się identyfikować z bohaterami powieści.

Tym razem bohaterami powieści są członkowie kilku rodzin, których bliscy wypływają w morze, w kilkumiesięczny rejs do Japonii. Akcja powieści toczy się dwutorowo; z jednej strony towarzyszymy załodze statku w ich codziennej pracy na morzu, z drugiej strony przeżywamy z czekającymi na brzegu kobietami i ich rodzinami. Małe troski, codzienne smutki i wielkie dramaty, które kobiety, a nierzadko i dzieci zmuszone są dźwigać same na swych barkach, aby ich mężczyźni (ojcowie) mogli zaspokoić tę odwieczną tęsknotę morskich podróży. Męska solidarność i braterstwo, jakie wywołuje wspólnota doświadczeń i walka z żywiołem. No i przede wszystkim to obezwładniające poczucie samotności, jakie towarzyszy tym co na morzu i tym co na lądzie. Kilkumiesięczna przymusowa rozłąka osładzana listami oraz rzadkimi rozmowami łączonymi przez Gdynia – radio.

W sposób lekki i dowcipny autorka pisze o sprawach ważnych i ważkich; o tęsknocie, samotności, zmaganiu się z zawiścią otoczenia, niezrozumieniu, o kupowaniu miłości prezentami, o świadomości utraty wspólnych chwil. Podobnie, jak część I - Milionerzy książka powstała w oparciu o słuchowisko radiowe, stąd sporo w niej dialogów, co przyspiesza lekturę.

Książki o morzu są książkami o ludziach z nimi związanych. Morze bez nich jest wielką, pustą wodą – wielkim pustym milczeniem. Nie jest ani walką, ani milczeniem, ani miłością. Staje się tym wszystkim dopiero przez namiętność i wolę człowieka. [….] Rozumieć morze, to znaczy rozumieć siebie w zetknięciu z nim, poznać swój upór, swoją zaciętość w dążeniu ku niemu, swoją słabość, gdy grozi rozstanie. Widziałem ludzi tak związanych z morzem, że wydawało się prawie niemożliwością, aby po ich śmierci morze istniało nadal. I zawsze sprawdzały się moje przypuszczenia. Morze broniło się przed śmiercią, wchłaniając ich w siebie, stapiając ich z sobą w jedno, nieprzemijające istnienie. Ponieważ ci, którzy naprawdę kochają morze, nie umierają na nim…. Przestają tylko istnieć osobno…

Książka nie należy może do wybitnych, trudno nazwać ją wielką literaturą, ale moim zdaniem autorka potrafi zrozumieć duszę morza, potrafi pisać o morzu (czyt. o ludziach z nim związanych) z uczuciem. 

Wszyscy tłoczą się przy burcie, każdy chce jak najdłużej widzieć swoich bliskich. Kobiety powiewają chusteczkami, ale gdy tylko statek się oddali, podnoszą je do oczu. Podnoszą je do oczu i stać tak będą, dopóki statek nie zacznie ginąc w oddali, a one same nie staną się małym punktem w lornetce. A potem wrócą do domu, zaczną udawać, że coś robią, a wszystko będzie im lecieć z rąk i znowu będą płakać do późnej nocy. Tak żegnają kobiety tych, których kochają, a których muszą oddać morzu. Nigdy żaden mężczyzna na lądzie nie wzbudzi takiej tęsknoty. Potem się zaczną noce bez nich i dni bez nich i czekanie na list, na telefon... One żyją tylko po to, żeby czekać.

Był to powrót bardzo miły i to nie tylko do autorki, był to też powrót do lat dzieciństwa i młodości, do własnych strachów i radości, do czasów oczekiwania na połączenie przez Gdynia-radio, do chwil oczekiwania na nabrzeżu na zawinięcie statku do portu oraz do pięknych listów w kopertach z czerwono-niebieskimi obwódkami, z egzotycznymi znaczkami i mnóstwem tajemniczych pieczątek, w których pewien kapitan opisywał córce inne światy. 

Obok stosik listów i widokówek, które osładzały nieco gorycz tęsknoty. 

Kochankowie róży wiatrów była to dla mnie podróż sentymentalna. A sentymenty trudno oceniać. Książeczkę mogę jednak z czystym sumieniem wam polecić. Czyta się szybko, momentami bawi, momentami wzrusza, można się pośmiać, zastanowić i zapłakać. I można znaleźć się w świecie, którego już nie ma.

Dzisiaj rodziny marynarzy mają do dyspozycji nieco inny wachlarz środków (od telefonów komórkowych poczynając na internecie kończąc).

Książka przeczytana w ramach;